Czosnek niedźwiedzi to nie tylko wyjątkowa przyprawa, to wręcz podstawa wielu dań. Może być podawany świeży ale również marynowany, solony i dodawany do sałatek. Jest nie tylko smaczny, ale też ma osobliwe właściwości zdrowotne.
Co to jest czosnek niedźwiedzi?
Niedźwiedzi czosnek to dziko żyjąca roślina bulwiasta. Wczesną wiosną jej liście i łodygi są soczyste i miękkie, a bliżej czerwca stają się ciemniejsze, sztywniejsze. Czosnek niedźwiedzi trudno pomylić z inną rośliną, ponieważ dzięki olejkom eterycznym jego aromat rozprzestrzenia się przy najmniejszym podmuchu wiatru.
Kwitnie śnieżnobiałymi małymi kwiatkami zebranymi w parasolki. Rozmnaża się zarówno przez nasiona, jak i dzieląc korzeń – bulwę, która wchodzi w ziemię do 50 cm. Już po pierwszym topnieniu śniegów, nawet w marcu na łąkach pojawia się czosnek niedźwiedzi. Mapa występowania to głównie wschodnia i środkowa Europa, a także Azja.
Na nizinach, gdzie przeważają krzewy i jest dość wilgotno, dziki czosnek pokrywa całe polany, które nazywane są Niedźwiedzią Łąką. Wczesną wiosną, to niedźwiedzie uzupełniają zapasy witamin właśnie na takich zaciemnionych przez krzewy polanach, zajadając czosnek niedźwiedzi. Właściwości tej rośliny są uzależnione od rodzaju dzikiego czosnku. Najsmaczniejszy jest nizinny czosnek niedźwiedzi. Kiedy zbierać chcesz jego najlepsze odmiany, to zwróć uwagę na lekko cebulowy smak rośliny. Taki smak gwarantuje najwyższą zawartość witamin, a także najsilniejsze działanie bakteriobójcze.
Czosnek niedźwiedzi – właściwości i zastosowanie
Czosnek niedźwiedzi jest skutecznym lekarstwem na wiele chorób. Wczesną wiosną, kiedy żadna inna roślina nie zielenieje tak intensywnie, dziki czosnek może nas uratować przed niedoborem witamin. Co zawiera czosnek niedźwiedzi? Właściwości rośliny to między innymi:
- Witamina C.
- Witaminy z grupy B.
- Witaminy PP.
- Karoten.
- Fitoncydy.
- Olejki eteryczne.
- Celuloza.
- Kwasy organiczne.
Popularność czosnku niedźwiedziego wynika z dużej zawartości substancji przydatnych dla organizmu. Czosnek ze względu na swój smak można stosować jako przyprawę do mięs czy dań rybnych. Koneserzy dzikiego czosnku stosują go przez cały sezon jako nadzienie do ciast. Jego skład chemiczny jest tak zbilansowany, że organizm ludzki wchłania wszystkie witaminy i minerały, jakie zawiera czosnek niedźwiedzi. Przyprawa ta jest też wykorzystywana w medycynie ludowej oraz kosmetyce.
Dlaczego jeszcze warto spożywać czosnek niedźwiedzi? Najważniejsze właściwości rośliny to:
- Wspomaga zwiększony apetyt i trawienie.
- Zmniejsza ciśnienie krwi dzięki działaniu moczopędnemu.
- Poprawia trawienie przy niskiej kwasowości.
- Pomaga przy chorobach nerek dzięki działaniu bakteriobójczemu i moczopędnemu.
- Pomaga w leczeniu zapalenia płuc i innych chorób płuc.
- Ma wyraźne działanie przeciwhistaminowe.
- Poprawia metabolizm lipidów, co oznacza, że wspomaga spalanie tłuszczu.
Czosnek niedźwiedzi na zimę zawiera dużo aminokwasów, olejków eterycznych i flawonoidów, które eliminują wolne rodniki. Ponadto, dostarcza do naszego organizmu allicynę, która ma właściwości bakteriobójcze. Dziki czosnek działa w tym zakresie podobnie do zwykłego czosnku, ale jest łagodniejszy w smaku i łatwiejszy do strawienia.
Czy można przedawkować czosnek niedźwiedzi? Jak jeść tę roślinę, aby zmaksymalizować korzyści dla organizmu?
Regularne spożywanie czosnku niedźwiedziego ma korzystny wpływ na organizm człowieka. Dzienna dawka powinna wynosić od 3 do 5 gramów. Nadmierne i zbyt częste spożywanie czosnku może powodować uszkodzenie wątroby.
Czosnek niedźwiedzi – przepisy
Czosnek niedźwiedzi znany jest od wielu lat jako główny składnik sałatek, jako nadzienie do ciast, a także aromatyczny składnik sosów. Gdzie jeszcze możemy wykorzystać czosnek niedźwiedzi? Przepisy wymieniają nie tylko świeże rośliny, ale też często czosnek niedźwiedzi kiszony czy suszony czosnek niedźwiedzi. Bardzo popularna jest sałatka na bazie szynki i jajek do z dodatkiem czosnku niedźwiedziego. Przepisy na tę sałatkę różnią się od siebie ilością składników, ale tradycyjna sałatka z czosnkiem składa się z:
- 200g świeżego czosnku niedźwiedziego.
- 3 gotowane jajka.
- 150g szynki lub gotowanego mięsa.
- 1 łyżki kwaśnej śmietany
Szynkę i jajka pokrój w kostkę. Drobno posiekaj czosnek niedźwiedzi i rozgnieć wszystko rękoma. Wymieszaj składniki, dodaj do smaku śmietanę, pieprz i sól.
Popularnym przepisem jest też farsz do ciasta czosnkowego lub placków. Potrzebny będzie:
- Czosnek niedźwiedzi świeży 500-700g.
- 2 świeże jajka.
- 5 łyżek wysokotłuszczowej śmietany.
Czosnek niedźwiedzi posiekaj drobno, posól i lekko zagnieć rękami. Wbij jajka do masy. Dodaj śmietanę i wymieszaj. Użyj jako nadzienia do ciasta.
Istnieje wiele popularnych przepisów wykorzystujących czosnek niedźwiedzi. Pesto z bazylią i czosnkiem, kiszony czosnek niedźwiedzi z pieczonymi paprykami, to tylko niektóre z nich. Aby jednak roślina była zdatna do spożycia przez cały rok, musimy wiedzieć jak ususzyć lub zamarynować czosnek niedźwiedzi. Jak przechowywać zatem tę roślinę?
Dziki czosnek może być przechowywany w formie mrożonej. Pokrojony i zamrożony można przechowywać do 6 miesięcy. Czosnek niedźwiedzi suszony, jeśli jest trzymany w przewiewnym miejscu bez dostępu światła słonecznego – zachowa swoje właściwości nawet przez kilka lat. Trzeba jednak wiedzieć jak suszyć czosnek niedźwiedzi.
Nie zaleca się suszenia czosnku na świeżym powietrzu. Liście czosnku najlepiej suszyć w lekko rozgrzanym piekarniku lub na specjalnych suszarkach do grzybów. Nie susz rośliny zbyt długo, ponieważ liście mogą żółknąć i stracić swoje właściwości lecznicze.
Jeśli zastanawiasz się jak zakonserwować czosnek niedźwiedzi, to robimy to bez użycia marynaty, a za to z dużą ilością soli. Przepis na czosnek niedźwiedzi do słoika umożliwia przechowywanie go w tej formie do 3 miesięcy.
Przeciwwskazania
Chociaż dziki czosnek jest uważany za zdrowy, nie jest odpowiedni dla wszystkich i nie wolno spożywać go w dużych ilościach. Przy zapaleniu żołądka, wrzodach, zapaleniu trzustki powinniśmy omijać czosnek niedźwiedzi. Przeciwwskazania to także wrzody żołądka i dwunastnicy. Szczególną ostrożność powinny zachować kobiety w ciąży, a także osoby przyjmujące leki przeciwzakrzepowe, ponieważ czosnek niedźwiedzi rozrzedza krew. Niektóre osoby mogą mieć reakcję alergiczną na składniki rośliny.
Jak uprawiać, kiedy zbierać i jak przechowywać
Do niedawna czosnek niedźwiedzi można było znaleźć jedynie w warunkach naturalnych, w pobliżu rzek, jezior lub w wilgotnych, zacienionych lasach, zwłaszcza bukowych. Obecnie wiele osób czosnek niedźwiedzi uprawia w pojemnikach w swoim ogrodzie.
Jakie wymagania ma czosnek niedźwiedzi? Uprawa nie jest trudna, ponieważ roślina dobrze znosi niskie temperatury i nie wymaga specjalnej pielęgnacji. Roślina preferuje miejsca półcieniste i zacienione, a także gleby próchniczne, żyzne i wilgotne, o obojętnym lub lekko zasadowym odczynie podłoża.
Czy możemy w domu hodować czosnek niedźwiedzi? Uprawa w mieszkaniu czy na balkonie jest równie łatwa. Musimy jedynie pamiętać, że roślina nie toleruje nadmiernego nasłonecznienia. Dlatego dobrze jest ją postawić w cieniu lub z dala od okna. Półmrok to optymalne warunki, jeśli chodzi o czosnek niedźwiedzi. Uprawa w doniczce wymaga częstego podlewania na wiosnę.
Zbiory należy rozpocząć w maju, zanim roślina wyschnie. Trawa i liście pod koniec kwitnienia po wyschnięciu żółkną i brązowieją, co oznacza, że czosnek niedźwiedzi, nie nadaje się już do użytku. Cebule wykopuje się późnym latem lub jesienią.
Suszony i posiekany czosnek przechowuj w ciemnym miejscu, najlepiej w szklanych pojemnikach, ponieważ te plastikowe lub metalowe, nie nadają się do przechowywania ziół.
Photo by Mike Kenneally on Unsplash
Jeszcze nie ma komentarzy