Codzienna dieta zdrowego człowieka powinna być zasobna w różne składniki pokarmowe, z którymi żołądek i jelita doskonale sobie poradzą w procesie trawienia. Unikaj jedzenia dużych ilości potraw tłustych, ciężkostrawnych, a zamiast tego spożywaj te bogate w błonnik pokarmowy.
Jednak niektóre schorzenia i dolegliwości wymagają, aby zrezygnować nie tylko z produktów ciężkich do strawienia, ale również tych wysokobłonnikowych. Dieta lekkostrawna ma charakter diety leczniczej – nie stosuje się jej do odchudzania ani nie poleca się jej do stosowania na co dzień. Dlaczego?
Które produkty żywnościowe należą do ciężkostrawnych?
Najszybciej trawione przez żołądek i jelita są produkty węglowodanowe, czyli głównie warzywa i owoce. Najwolniej natomiast produkty tłuste, do których należą wszelkie mięsa, a także sery. To one zalegają najdłużej w żołądku, ponieważ potrzebuje on wielu godzin, aby je dokładnie strawić. Do potraw ciężkostrawnych należą również niektóre ziarna, nasiona (na przykład kukurydza) oraz grzyby zawierające nietrawione przez człowieka chitynowe elementy strukturalne.
Błonnik pokarmowy również zalicza się do składników ciężkostrawnych, ponieważ tak naprawdę jelita człowieka nie są przystosowane do trawienia tego wielocukru. Choć ma on wiele cennych właściwości (oczyszcza jelita, wiąże toksyny, obniża poziom cholesterolu itp.), to jest wykluczony z diety lekkostrawnej.
Dieta lekkostrawna a odchudzanie
Dieta lekkostrawna nie należy do diet redukcyjnych, choć rzeczywiście jest ona bardzo lekka i przyjemna w stosowaniu. Jeśli jednak zadba się o właściwą redukcję kalorii przy jej stosowaniu, może ona stać się także dietą odchudzającą. Jeśli chce się, aby sposobem na odchudzanie i odciążenie organizmu stała się dieta lekkostrawna, owsianka przyrządzana na śniadanie musi być robiona tak, aby zawierała jak najmniej skrobi trudnej do strawienia. W tym celu należy wykorzystać płatki owsiane błyskawiczne – bardziej przetworzone i zawierające mniej błonnika, oraz ugotować je w odpowiedniej ilości wody, ponieważ im bardziej rozgotowane, tym łatwiej strawne.
Jakie produkty są wykluczone na diecie lekkostrawnej?
Najczęściej zalecana jest dieta lekkostrawna po operacji w obrębie jamy brzusznej. Poprzez lżejszą formę diety, żołądek i jelita nie muszą tak długo ani intensywnie pracować nad trawieniem pokarmu, a więc jedzenie szybciej przechodzi przez przewód pokarmowy, nie obciążając go zanadto. Nie powoduje to wzdęć, które mogłyby zaszkodzić rekonwalescentowi, ani wydzielania nadmiernej ilości soków żołądkowych i enzymów trawiennych. Wszystko to sprzyja szybkiemu dochodzeniu do siebie po operacji. Również przed wykonaniem badania USG jamy brzusznej warto zafundować sobie przez dzień lub dwa taką dietę, która oczyści przewód pokarmowy i ułatwi przeprowadzenie badania.
Z diety lekkostrawnej wyklucza się następujące produkty:
- pełne ziarna,
- surowe warzywa,
- surowe owoce,
- potrawy tłuste, w tym mięsa,
- sery żółte,
- tłuszcze,
- potrawy mocno przyprawione,
- produkty smażone,
- potrawy gorące i zimne,
- potrawy twarde, wymagające długiego żucia i gryzienia,
- tłuste produkty mleczne.
Im bardziej delikatna będzie konsystencja i łagodniejszy smak potrawy, tym lepiej. Sprawia to, że dieta lekkostrawna jest trudna do zaakceptowania przez osoby, które lubią chrupać dobrze doprawione potrawy. Również z tego względu nie poleca się jej stosowania na co dzień u zdrowych osób – jest po prostu mało przyjemna. Za to dieta lekkostrawna dla dzieci wydaje się być idealna, ponieważ ułatwia trawienie i występuje w formie przez dziecko akceptowalnej.
Dieta lekkostrawna – co jeść?
Gdy zalecana jest dieta lekkostrawna, przepisy są bardzo proste, a potrawy łatwe i szybkie w przyrządzaniu, dlatego też nie należy się obawiać, kiedy lekarz przepisze tę dietę po operacji. Dieta lekkostrawna dla dziecka również nie powinna nastręczać wielu kłopotów w przygotowaniu, nawet jeśli cierpi ono na alergie czy nietolerancje. Jakie produkty spożywać na tej diecie:
- białe pieczywo,
- produkty zbożowe o małej zawartości błonnika, na przykład biały ryż,
- płatki owsiane skleikowane,
- pieczone jabłka,
- słaba herbata słodzona cukrem,
- delikatne zupy na bulionie warzywnym (rosół jest niewskazany – wbrew pozorom jest on zupą tłustą i ciężkostrawną),
- sucharki, biszkopty pszenne,
- warzywa i owoce w postaci gotowanej lub pieczonej,
- odtłuszczone mleko.
Są to produkty, których raczej nie zaleca się w przypadku zdrowych osób, których przewody pokarmowe potrzebują “wyzwań” w postaci trawienia produktów wysokobłonnikowych. Dlatego też diety lekkostrawnej nie stosuje się stale, lecz tylko przez pewien czas, gdy jest to konieczne.
Jadłospis – dieta lekkostrawna
Gdy potrzebna jest dieta lekkostrawna, jadłospis na tydzień może się przydać, aby nauczyć się nowych technik kulinarnych na czas rekonwalescencji. Gdyby zaszła potrzeba stosowania diety dłużej niż tydzień, poszczególne dni można powtarzać lub samodzielnie przyrządzać proste potrawy. Nawet dla osób, które nie lubią gotować z uwagi na skomplikowane przepisy, dieta lekkostrawna wyda się wyjątkowo prostą w przygotowaniu.
Dzień 1
Śniadanie: Płatki owsiane ugotowane na wodzie z dodatkiem odtłuszczonego mleka i miodu oraz borówkami amerykańskimi.
II śniadanie: Bułka pszenna, twarożek, natka pietruszki.
Obiad: Zupa jarzynowa podawana z grzankami. Pokrojoną w kostkę włoszczyznę (może być mrożona) ugotować ze skrzydełkami z kurczaka aż do miękkości, zabielić śmietaną.
Podwieczorek: Przecier z gotowanego jabłka i marchwi.
Kolacja: Sałatka makaronowa z tuńczykiem i szczypiorkiem, polana oliwą z oliwek.
Dzień 2
Śniadanie: Chleb pszenny posmarowany masłem, plasterek chudej wędliny, sałata.
II śniadanie: Serek wiejski z pomidorami świeżymi bez skórki.
Obiad: Spaghetti z białego makaronu z sosem pomidorowym i piersią z kurczaka. Pokrojoną w kostkę pierś poddusić na wodzie, lekko osolić, dodać przecier pomidorowy, zagęścić mąką wymieszaną z niewielką ilością śmietany 18% i tak przygotowanym sosem polać ugotowany makaron.
Podwieczorek: Grzanki z marmoladą.
Kolacja: Kleik ryżowy z bananem.
Dzień 3
Śniadanie: Ryż na mleku (odtłuszczonym). Do gotującego się mleka wsypać pół szklanku ryżu i gotować, aż napęcznieje i zmięknie. Dosłodzić cukrem lub miodem.
II śniadanie: Serek wiejski z brzoskwinią bez skórki.
Obiad: Gulasz drobiowy z marchewką, kasza gryczana. Poddusić na wodzie pierś kurczaka bez obsmażania. Wrzucić startą na tarce o grubych oczkach marchewkę, ugotować do miękkości, zabielić śmietaną z dodatkiem mąki pszennej, aż do uzyskania odpowiedniej konsystencji. Podawać z ugotowaną kaszą gryczaną.
Podwieczorek: Kasza manna na mleku z mrożonymi wiśniami, słodzona cukrem.
Kolacja: Bułka paryska z pastą jajeczną (jajko ugotowane na twardo rozgnieść z jogurtem, posypać świeżym koperkiem i natką pietruszki), pomidor bez skórki.
Dzień 4
Śniadanie: Bułka z masłem, wędliną i pomidorem bez skórki
II śniadanie: Jogurt naturalny odtłuszczony, pestki słonecznika, miód, banan.
Obiad: Pieczone udka z kurczaka z ziemniakami z wody i gotowaną kalarepką.
Podwieczorek: Sucharki posmarowane dżemem.
Kolacja: Risotto z zielonym groszkiem i marchewką. Ugotować ryż na sypko, osolić do smaku, wymieszać z ugotowaną marchewką oraz groszkiem zielonym z puszki.
Dzień 5
Śniadanie: Gotowane na wodzie płatki owsiane z odtłuszczonym mlekiem i miodem
II śniadanie: Chleb pszenny posmarowany masłem i wędliną drobiową, kilka listków sałaty
Obiad: Pieczona pierś z indyka podawana z puree ziemniaczanym i gotowanymi brokułami. Pierś oprószyć solą, polać oliwą z oliwek, włożyć do folii do pieczenia i upiec. Ziemniaki ugotować w wodzie, polać kilkoma łyżkami jogurtu odtłuszczonego i rozgnieść na puree, brokuły ugotować na parze.
Podwieczorek: nektarynki obrane ze skórki
Kolacja: gotowana kasza jaglana z mintajem oraz kalarepką ugotowanymi na parze.
Dzień 6
Śniadanie: Bułka paryska z dowolnym dżemem
II śniadanie: Jogurt naturalny z dojrzałym bananem
Obiad: Pstrag gotowany na parze z marchewką i ziemniakiem, polane łyżką masła
Podwieczorek: Borówki amerykańskie
Kolacja: Komosa ryżowa ugotowana z dodatkiem duszonych pomidorów bez skórki i duszonej cukinii.
Dzień 7
Śniadanie: Jajka na miękko, chleb pszenny, pomidory bez skórki
II śniadanie: Jogurt odtłuszczony z miodem
Obiad: Gulasz wołowy z marchewką przygotowany bez obsmażania, z kaszą jaglaną. Chude mięso wołowe zalać wodą i dusić z liśćmi laurowymi przez około 3 godziny, pod koniec gotowania dodając marchewkę pokrojoną w plasterki.
Podwieczorek: Pieczone jabłka
Kolacja: Duszona pierś z kurczaka ze szpinakiem. Pierś pokroić w kawałki, zalać wodą i poddusić do miękkości, dodać mrożony szpinak, doprawić go nieznacznie solą.
Dieta lekkostrawna – przepisy
Jeśli chodzi o przepisy, dieta lekkostrawna jest bardzo uproszczona. Rezygnuje się ze smażenia, będącego częścią obróbki kulinarnej wielu potraw, dlatego też zajmuje ona mniej czasu. Jeśli polecona została przez lekarza dieta lekkostrawna przed USG, przepisy mogą bardzo ułatwić życie, aby na te 2-3 dni przed badaniem odciążyć swój organizm. Zanim zostanie wdrożona dieta lekkostrawna, jadłospis powinien zostać dokładnie przeanalizowany pod kątem niezbędnych do zrobienia zakupów.
Okazuje się, że taka dieta jest również bardzo oszczędna, prosta i smaczna. Na pewien czas można dzięki niej odzwyczaić się od mocnego solenia czy doprawiania potraw, za co organizm z pewnością nam podziękuje! Warto jednak pamiętać, że układ pokarmowy, a także nasze zęby potrzebują od czasu do czasu różnych wyzwań. Dlatego sugeruje się, aby dietę lekkostrawną spożywać tylko wtedy, gdy jest to niezbędne do procesu rekonwalescencji lub odciążenia żołądka, na przykład po zatruciu pokarmowym. Po kilku dniach dobrze jest stopniowo wdrażać normalne żywienie, a w szczególności większe ilości błonnika, który jest bardzo zdrowy i potrzebny.
Diety lekkostrawne są powszechnie stosowane w szpitalach z uwagi na to, że przebywające tam osoby to rekonwalescenci, osoby starsze oraz dzieci, dla których ten model żywienia jest najbardziej słuszny.
Photo by Brooke Lark on Unsplash
Jeszcze nie ma komentarzy