Asertywność – jak być asertywnym?

Określenie asertywny oraz postawa taka jak bycie asertywnym zrobiły w ostatnich latach zawrotną karierę. Dla wielu osób asertywność kojarzy się wyłącznie ze sztuką odmawiania. Jeśli umiesz powiedzieć nie, oznacza to, że jesteś osobą asertywną, masz duże szanse na osiągnięcie sukcesu, zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym. Co to jest asertywność i jak definiują ją psycholodzy? Na to pytanie jest kilka odpowiedzi.

Definicja słowa asertywność pochodzi z języka łacińskiego. Assertivus, znaczy tyle co twierdzący niewzruszenie. Samo określenie wywodzi się od frazy assesere, czyli: stanowczo twierdzić. Już w słowniku wyrazów obcych możesz znaleźć informację, co to jest postawa asertywna. To inaczej trwanie przy własnym zdaniu i brak zgody na to, by inni decydowali za Ciebie. Osoby asertywne szanują cudzy punkt widzenia, a jednocześnie potrafią grzecznie i stanowczo walczyć o swoją pozycję i światopogląd.

Asertywność –co na to psychologia?

Zdaniem psychologów zachowanie asertywne to takie, z którego jasno wynika, że masz własne zdanie i potrafisz go bronić, nie stosując wobec innych agresji ani nie ulegając cudzym wpływom. Prawa asertywności wiążą się też ściśle z pewnością siebie i samoakceptacją. Jeśli więc szanujesz własne wartości i przekonania oraz akceptujesz swoje słabości czy mocne strony, łatwiej będzie Ci w konfrontacji z innymi ludźmi.

Każdy z nas ma odmienne potrzeby i poglądy. Decyzje, które podejmujemy w życiu, są składową wielu różnych procesów myślowych oraz uwarunkowań. Asertywność to postawa, dzięki której możesz funkcjonować w społeczeństwie godnie w oparciu o swoje wartości i powszechnie uznane normy. Nic więc dziwnego, że osoba asertywna ma w życiu łatwiej, bo dzięki wysoko rozwiniętej zdolności komunikacji i uczciwości chroni swoją autonomię, prawa i potrzeby.

Jak być asertywnym?

Asertywności uczysz się już od najmłodszych lat. Przypomnij sobie beztroski czas dzieciństwa, kiedy na podwórku przyszło Ci bronić swoich praw. Dziś takie sytuacje jak podzielenie się wiaderkiem z napastliwym sąsiadem z piaskownicy albo odmowa wspólnej gry w piłkę wydaje się być komiczna, kiedy obserwujesz małe dzieci, ale wiedz, że już wtedy kształtuje się w nich mechanizm grzecznej odmowy i utrzymania własnego stanowiska. Nieocenieni w tym procesie są, rzecz jasna, rodzice, którzy pokazują najmłodszym, jak nauczyć się asertywności oraz jak budować granice.

Każdy człowiek ma prawa, ale nie każdy jest ich świadomy! Jeśli wiesz, co to znaczy być asertywnym, to najprawdopodobniej znasz też swoje prawa. Najważniejsze są tu: prawo do dobrego życia i wolności, decydowania o sobie i wyrażania własnych poglądów. Każdy człowiek ma odmienne wartości oraz ambicje, a jeśli nie możesz ich realizować, to wywołuje poczucie lęku oraz frustracje. Czy ludzie zagłuszani i sfrustrowani mogą być szczęśliwymi parterami, rodzicami lub pracownikami? Zdecydowanie nie!

Codzienny trening komunikacji

Nie jest tak, że jeśli w dzieciństwie nie nauczono Cię asertywności, to pozostajesz na spalonej pozycji. Cechy osoby asertywnej możesz w sobie wykształcić niezależnie od tego, ile masz lat i skąd pochodzisz. Taki codzienny trening komunikacji zacznij realizować w drobnych sytuacjach życia codziennego, w domu, pracy, szkole. Główna zasada? Mów szczerze, grzecznie i zdecydowanie!

Jak być asertywnym  w szkole? Wiele osób dziwi się, że zwykłe słowa mogą mieć tak wielką moc. Już podczas pierwszych ćwiczeń asertywności okazuje się, że wyrażanie głośno swoich opinii, próśb i odpowiedzi nie jest niczym wstydliwym, a wręcz przeciwnie – daje poczucie satysfakcji. Co więcej, inni widzą w Tobie poważnego, dorosłego człowieka, który zasługuje na szacunek, bo jasno wyraża swoje stanowisko w danej sprawie. W szkole zachowanie postawy asertywnej nie należy do łatwych zadań. Pamiętaj jednak, że konsekwentne trzymanie się swoich przekonań to gwarancja, że pozostaną przy Tobie wyłącznie osoby szczere, życzliwe i godne zaufania.

Asertywność – ćwiczenia podstawowe

Potrzebuję pomocy– to pierwszy i podstawowy komunikat, jaki możesz skierować do najbliższych osób. Nikt nie jest przecież alfą i omegą, a Ty masz prawo wspierać się wiedzą i doświadczeniem innych ludzi. To nie jest ujma ani wyraz słabości. Pamiętaj, że nie żyjesz na bezludnej wyspie, a otaczający Cię bliscy czasem też pragną być innym potrzebni. To prosta i prastara zależność, bez której nie przetrwałoby żadne społeczeństwo!

Ok, mówisz, ale jak być asertywnym w pracy, kiedy szef wymaga od Ciebie wysokich kompetencji i nie znosi kompromisów? Pamiętaj, że asertywność w pracy to przede wszystkim umiejętność przyznawania się do swoich błędów i wyrażanie jasno własnego stanowiska zawsze –zawsze, bez względu na to, czy się z kimś zgadzamy czy nie. Nie pozostawiaj żadnych problemów w sferze domysłów – śmiało zadawaj pytania i oczekuj na nie odpowiedzi. Uległe przytakiwanie albo prowokowanie kłótni to coś, co skutecznie hamuje rozwój Twojej kariery.

Postawa asertywna a szczęście w związku

Mimo że psychologia daje wiele odpowiedzi na pytanie, jak być asertywnym w związku, to w praktyce ciężko jest utrzymać udane relacje przez wiele lat. Związek dwojga ludzi wymaga kompromisów, zrozumienia i wzajemnego szacunku. Najtrudniej jest zbudować granice, dzięki którym partnerzy zachowują swoją autonomię. To właśnie ta autonomia sprawia, że ludzie trwający w wieloletnich związkach nadal się kochają, rozwijając jednocześnie swoje osobiste pasje, plany i potrzeby.

Powiedz, czego pragniesz – proste, prawda? A jednak spokojna, merytoryczna rozmowa to w wielu związkach rzadkość. Obawiasz się, że druga połówka przestanie Cię kochać, jeśli odmówisz wspólnego wyjścia albo seksu w pozycji, która Ci nie odpowiada? Dobre, udane związki dwojga dojrzałych ludzi polegają na poszanowaniu siebie i swoich potrzeb. Jeśli czegoś nie możesz lub nie chcesz, odważnie i zdecydowanie o tym powiedz. Milczeniem nie wypracujecie kompromisu, a brak asertywności może skutkować kłótnią, stresem, a nawet rozstaniem.

Jeśli zainteresował Cie ten artykuł, zajrzyj do innego naszego posta pod tytułem: Introwertyk – kto to jest? Test, cechy, przyczyny.

Photo by Etienne Boulanger on Unsplash