Trening słuchowy Tomatisa na problemy ze słuchem

Zaburzenia psychiczne u dzieci są dosyć częstym zjawiskiem. Przejawiają się na wiele różnych sposobów, a ich wspólnym mianownikiem jest trudność funkcjonowania w społeczeństwie bez podjęcia odpowiedniej terapii. Dotyczy to takich problemów jak: autyzm, trudności koordynacji sensomotorycznej, zaburzenia uwagi, mowy i koncentracji, czy dysleksja. Wymagają one podjęcia odpowiedniej terapii, której celem jest wyostrzenie zmysłów i wzmocnienie koncentracji dziecka, co przekładać się będzie na zdolności do nauki i lepsze efekty pozostałych terapii. czym jest Trening słuchowy Tomatisa?

Metoda Tomatisa jest jednym ze sposobów wspomagania dzieci z zaburzeniami, ale również w leczeniu depresji u dorosłych, pomocy w efektywnym uczeniu się, czy w doskonaleniu umiejętności mowy i śpiewu. Dlaczego ta metoda jest taka ważna?

Metoda Tomatisa na czym polega?

Trening ten jest oparty na teoretycznych założeniach dotyczących słuchu i jego powiązania z głosem. Tomatis wykazał, że równowaga słuchowa, czyli harmonijne współdziałanie aparatu słuchowego i głosu, jest kluczowa dla naszego stanu psychicznego, samopoczucia, a także funkcjonowania w społeczeństwie.

W badaniach Tomatisa wykazano także, że wysokie dźwięki działają na nasz układ nerwowy pobudzająco, a niskie – wyciszająco. Niskie częstotliwości puszczane wystarczająco często wprowadzają kanały półkoliste układu słuchowego w ruch, co może prowadzić do wyczerpania. Dla umysłu korzystniej jest więc słuchać muzyki klasycznej niż rapu lub rocka.

Metoda Tomatisa – co to jest?

Trening słuchowy Tomatisa jest niczym innym, jak tylko wspieraniem słuchu prowadzącym do zwiększenia potencjału psychoruchowego człowieka. Wpływają one na korę mózgową człowieka, co ma wpływać bezpośrednio na układ nerwowy i stymulować go, pobudzać do lepszej efektywności. Jeśli chodzi o to, jak skuteczna jest metoda Tomatisa, efekty można obserwować już w krótkim czasie od wdrożenia terapii. Oczywiście istnieją sceptycy tej metody leczenia, uważający ją jedynie za pewną formę muzykoterapii, która nie ma jednak bezpośredniego wpływu na poprawę stanu osób chorych.

Dla kogo polecany jest trening Tomatisa?

Zaburzenia funkcji społecznych i pogorszona koncentracja, to główne problemy, z którymi mierzą się osoby autystyczne, chore na depresję, a także problemy szkolne, typowe dla dzieci w wieku szkolnym. Osoby te mają utrudnioną naukę, ponieważ nie są dostatecznie skoncentrowane na tym, co ich otacza, i w efekcie gorzej zapamiętują, są mniej uważne.

Oprócz tego, że terapia metodą Tomatisa jest polecana dzieciom autystycznym jako uzupełnienie innych form terapii psychologicznej i behawioralnej, ma też inne zastosowania. Pomaga ona w leczeniu depresji u chorych dorosłych, usprawnia koncentrację i ułatwia uczenie się języków obcych, bywa także wykorzystywana z powodzeniem jako wsparcie dla mówców, muzyków czy aktorów, którzy na co dzień operują głosem.

Uważność słyszenia – jak wpływa na funkcje społeczne?

Słuchanie i słyszenie to dwie różne sprawy, jak wskazują specjaliści. Słuchanie jest procesem biernym i odbywa się niejako bez udziału emocji, nie wymaga koncentracji. W słuchanie układ nerwowy jest zaangażowany dużo bardziej. Wiele dzieci autystycznych, jak się okazuje, nie ma żadnych problemów ze słyszeniem. To właśnie problemy ze skupieniem się na dobiegających z otoczeniu głosach powodują trudności w koncentracji i w efekcie gorsze zapamiętywanie słyszanych treści i trudności z czytaniem.

Co ciekawe, słuch podlega także lateralizacji. U osób, u których ucho prawe jest dominującym, lepiej odbywa się odbieranie bodźców słuchowych takich jak intonacja, barwa głosu, jego głośność i rytm, wpływając przy tym na płynność ich mowy. Ćwiczenie tego właśnie ucha poprawia umiejętności komunikacyjne i wpływa na podniesienie wiary w siebie. Osoby z dominującym uchem prawym są ekstrawertykami i lepiej radzą sobie z emocjami, w tym również z agresją.

Jaki jest związek między uchem a głosem?

Główną teza Tomatisa jest, że głos zawiera tylko to, co słyszy ucho. Inaczej mówiąc – gdy zacznie się słyszeć “głębiej” i poszerzy się zakres słyszenia dźwięków, można liczyć również na poprawę głosu. Doskonale widać to chociażby u zawodowych śpiewaków. Problemy z pogarszającym się słuchem automatycznie powodują trudności ze śpiewaniem, ponieważ ucho nie jest zdolne do racjonalnej oceny jakości dźwięków, które ma wydawać narząd mowy. Na terapii Tomatisa mogą skorzystać również osoby jąkające się, z niedokładną mową. Dzięki treningowi słuchowemu ich głos odzyskuje swój potencjał, a do tego poprawiają się inne parametry takie jak uważność, koncentracja, pamięć.

Jak przebiega ten trening?

Odbywa się on za pomocą elektronicznego ucha, które przypomina budową ludzkie ucho, i generuje dźwięki o określonej częstotliwości. W pierwszym etapie terapii osoba poddawana jest na początku bardzo wysokim częstotliwościom pobudzającym układ nerwowy, potem odbywają się ćwiczenia właściwe. Cały ten trening trwa około 30 godzin i jest rozłożony na 15 dni. Po 1-2 miesięcznej przerwie wprowadza się półgodzinne treningi tak zwanej fazy końcowej. W tej fazie pacjent pracuje z mikrofonem, aby mógł słuchać własnego głosu. Pacjenci w tym czasie słuchają muzyki Mozarta, chorałów gregoriańskich, a także nagrań głosu swojej mamy, bazując na tym, że jest to najbardziej pierwotny głos, jaki poznaje każde dziecko.

Metoda Tomatisa – przeciwwskazania

Choć trening Tomatisa wydaje się być całkowicie bezpieczny i łagodnie obchodzący się z układem nerwowym, to są pewne przeciwwskazania do jego stosowania:

• epilepsja,
• zażywanie leków psychotropowych,
• silne bóle i zawroty głowy,
• problemy wynikające z uszkodzenia błędnika,
• choroby narządu słuchu, na przykład pęknięcie błony bębenkowej, operacje na uszach itp.,
• choroby psychiczne

W terapii jaką jest metoda Tomatisa skutki uboczne w zasadzie nie występują, oczywiście u osób, u których wykluczono wszystkie powyższe przeciwwskazania. Wybierając wykwalifikowanego terapeutę, który uwzględni wszystkie potrzeby i uwarunkowania pacjenta, nie ma powodów do obaw o jakiekolwiek skutki uboczne. W końcu to tylko słuchanie przyjemnej muzyki połączone z treningiem słuchu i głosu!

Jakie efekty daje trening Tomatisa?

W przypadku dzieci autystycznych lub z zespołem Downa oraz upośledzonych wymagana jest długotrwała terapia tą metodą, aby można było obserwować zauważalne efekty. W połączeniu z innymi metodami terapii, u dzieci tych obserwuje się wtedy niewielkie rezultaty. Praca z takimi dziećmi wymaga systematycznych powtórzeń. Podczas przerwy w ćwiczeniach mogą się pojawić regresy, którymi nie należy się zniechęcać. U niektórych pacjentów efekty występują już po kilku dniach, a u innych po wielu tygodniach nieustannej pracy. Wiele zależy od konkretnego problemu każdego pacjenta oraz stopnia jego ciężkości.

Trening Tomatisa dla dzieci niepotrafiących słuchać

Problemy ze słuchem mogą mieć rozmaite przyczyny, ale bardzo często obserwuje się, że w przypadku różnych zaburzeń koordynacji i komunikacji to właśnie słuch odgrywa olbrzymią rolę. Wyostrzenie go i umiejętna praca nad własnym głosem może pomóc w takich problemach jak:

• jąkanie,
• agresja,
• opóźniony rozwój mowy,
• kłopoty z pamięcią,
• dysleksja, dysortografia,
• ADHD,
• trudności w nauce języków,
• wrażliwość na bardzo delikatne dźwięki,
• nadwrażliwość na odgłosy takie jak suszarka, odkurzacz,
• nadmierne pobudzenie.

Kiedy uaktywni się układ nerwowy odpowiedzialny za komunikację i koordynację głosu ze słuchem, zostaną wytworzone nowe połączenia nerwowe, które poszerzą możliwości mózgu. Dalsze rezultaty mogą być widoczne już lawinowo. Gdy dziecko nauczy się prawidłowo słuchać i mówić, będzie miało mniejsze problemy z czytaniem, prawidłową mową. Pokonanie tych drobnych barier może pomóc w opanowaniu materiału do nauki, wspomaga koncentrację i pamięć, a to z kolei będzie skutkowało kolejnymi, bardzo motywującymi do dalszej pracy i nauki sukcesami.

W przypadku osób dorosłych trening metodą Tomatisa może pomóc zwalczyć takie kłopoty jak jąkanie, dysleksja, depresja, czy nawet wypalenie zawodowe – poprzez zwiększenie stopnia koncentracji i wzmocnienie ich kreatywnej strony. Metoda ta, jak wykazano, może skutecznie wpływać również na zmniejszenie napięcia przedporodowego u kobiet w ciąży, pomaga w skracaniu czasu porodu oraz ułatwia jego przebieg!

Zdjęcie główne: Photo by Pawel Czerwinsk on Unsplash